Bramen jam maken is altijd een hit bij ons thuis. Iedereen eet het graag maar het is vooral de favoriete jam van onze jongste dochter. Ze smeert het niet alleen op haar brood, maar doet het vooral heel graag door haar kom met Griekse yoghurt. En ze heeft een punt: deze jam smaakt overal goed op! Of het nu op een American Pancake, door de yoghurt, op versgebakken scones of gewoon van de lepel is, deze heerlijke home-made jam is altijd een goed idee.
Het mooiste is nog dat dit een hele eenvoudige jam is om te maken. Als je nog niet eerder jam hebt gemaakt, is deze heel fijn om mee te beginnen. Bramen hebben van nature een hoog pectine- en zuurgehalte en daarom dikt bramenjam heel makkelijk in tot een heerlijke stevige jam. Zet die pan maar alvast op het vuur!
Pin voor later!
Bramen plukken
Een heerlijke ontspannen bezigheid in de zomer is zelf bramen plukken. Trek de kinderen oude kleding aan (want echt.. die vlekken..) en het liefst een lange spijkerbroek (tegen de doorns) en ga samen op zoek naar de allerdikste bramen! In de zomer zijn er talloze pluktuinen waar je je eigen bramen kunt plukken. Let er bij het plukken op dat je de bramen pakt die volledig rijp, donker en dik zijn. Kleine bramen zijn vaak zuurder en laten hun heerlijke sappen ook niet zo makkelijk los als de dikke, sappige exemplaren.
Gebruik een ondiepe bak of emmer, zodat de bramen onderop niet geplet worden door het gewicht.
Wanneer bramen plukken
Timing is everything! De perfecte tijd om bramen te plukken is van eind juli tot eind september, afhankelijk van de zomer. De allerbeste bramen herken je aan:
- Diepzwarte, glanzende kleur: Geen rode of paarse plekjes meer.
- Ze geven licht mee bij zacht indrukken.
- Ze komen moeiteloos van het steeltje. Pluk je ze met veel moeite? Dan zijn ze nog niet rijp!
- Pluk bij voorkeur op een zonnige, droge dag. Dan zijn ze het zoetst en droog, wat schimmelen voorkomt.
Bramen jam zelf maken
De kern van jam maken is eigenlijk heel simpel: fruit + suiker + zuur + hitte = jam. Het zuur (in dit geval citroensap) helpt de natuurlijke pectine in de vrucht om te zetten, wat zorgt voor de binding. In het geval van bramenjam is de citroensap niet echt nodig omdat bramen van nature een hoog pectine- en zuurgehalte hebben. Wees niet nerveus, bramen zijn een van de makkelijkste vruchten om mee te beginnen. Probeer het gewoon eens! Het enige waar je echt op moet letten is dat je blijft roeren tijdens het koken om aanbranden te voorkomen. En nu snel aan de slag!
Materialen
- Pan met dikke bodem voor gelijkmatige verhitting (gietijzeren pan met emaille binnenkant werkt hier perfect!)
- kleine (jam-)potjes (met deksels) van ongeveer 220 – 300 ml inhoud per stuk. Het is belangrijk dat de potjes heel schoon zijn! Je kunt hier prima oude jampotjes gebruiken mits de deksels onbeschadigd zijn van binnen.
- Stamper
- Jamtrechter
- Pollepel
Voor het wecken (optioneel):
Wecktang
Grote pan
Schone handdoek
Ingrediënten
850 gram gewassen uitgelekte bramen
350 gram rietsuiker
optioneel 1 eetlepel versgeperste citroensap (niet nodig maar geeft frisse smaak)
Weckpotten steriliseren
Zorg dat je weckpotjes (of jampotjes) en deksels brandschoon zijn. Het steriliseren van weckpotten is heel makkelijk. Leg de potten en deksels 10 minuten in een pan met kokend water. Haal ze er daarna voorzichtig uit met een wecktang en laat de uitgekookte potjes en deksels uitlekken op een schone theedoek. Ik steriliseer de weckpotten meestal terwijl de jam staat te pruttelen. Je kunt dezelfde pan met gekookt water straks gebruiken om je gevulde jampotjes in te wecken; haal er dan wat water uit zodat tijdens het wecken het water tot aan de hals van de gevulde en afgesloten potjes staat wanneer je deze erin zet. Giet voor het wecken ook altijd een scheut azijn in het water tegen kalkvorming.
Bramen schoonmaken
Gebruik je zelf geplukte bramen? Soms zitten daar ongenode gasten in. Dit is hoe je ze verwijdert:
1. Vul een grote kom met koud water.
2. Voeg hier een flinke hoeveelheid zout aan toe (ongeveer 1 eetlepel per liter water).
3. Leg de bramen er voorzichtig in en laat ze 15-20 minuten weken. Roer tussendoor een paar keer voorzichtig met een lepel door.
Het zoute water doet iets wonderlijks: alle beestjes (die er soms ongemerkt in zitten) komen naar boven drijven, ze houden niet van zout water.
4. Giet de bramen daarna af in een vergiet en spoel ze grondig af onder de kraan om al het zout eraf te halen.
5. Laat de bramen uitlekken. Als je ze nog even wil bewaren kun je ze voorzichtig droogdeppen met keukenrol. Wil je ze direct voor de jam gebruiken dan kunnen ze zo de pan in na het uitlekken.
Bramenjam maken
Doe de schone bramen, suiker en eventuele citroensap in de pan met dikke bodem. Gebruik een schort want kokende jam kan zo nu en dan weleens spetteren en bramenvlekken zijn niet fijn in je kleding.
Roer alles goed door elkaar en verwarm op middelhoog vuur. Roer regelmatig met een houten lepel. De bramen zullen langzaam hun sap loslaten. Gebruik een stamper om de bramen te pureren.
Breng het mengsel aan de kook en laat het daarna rustig doorkoken. Blijf regelmatig roeren om aanbranden te voorkomen. Na 20-30 minuten zie je de jam langzaam indikken.
Doe de stollingsproef. Leg een schoteltje een minuutje in de vriezer. Druppel er een beetje hete jam op. Wacht even en hou het schoteltje dan scheef. Glijdt de jam niet makkelijk over het bord maar blijft het als een gel op dezelfde plek liggen? Dan is de jam stevig genoeg. De jam nog te dun? Kook hem dan nog een paar minuten door en probeer het opnieuw.
Zodra de jam genoeg in gedikt is haal je de pan van het vuur. Schep de hete jam met behulp van een jamtrechter in de schone, warme potjes. Vul de potjes tot net onder de hals.
Doe direct de deksels op de potten en draai ze stevig dicht. Geniet van je zelfgemaakte potjes jam! Hoe kun je deze het beste bewaren? Lees snel verder.
Zelfgemaakte jam bewaren
Laat de jam 24 uur op kamertemperatuur afkoelen, bewaar het dan tot een maand in de koelkast of tot een jaar in de vriezer.
Jam wecken
Als je weinig ruimte in je vriezer hebt en het hele jaar van deze jam wil genieten, dan is het een goed idee om de jam te wecken. Wecken zorgt ervoor dat de deksels goed afsluiten en de pot stevig ‘geseald’ wordt. Volg onderstaande stappen om je jam veilig te bewaren voor 12-18 maanden.
Neem een grote pan. Als de pan een dunne bodem heeft, leg dan een rekje of rooster op de bodem van de pan. Heb je dit niet? Dan kun je ook wat deksels van potten op de bodem leggen. Zet de jampotjes met dichtgedraaide deksels in de pan. Vul de pan met heet water totdat de potjes tot aan de nek toe in het water staan. Voeg een scheut azijn toe om kalkvorming te voorkomen. Het water in de pan moet altijd dezelfde temperatuur hebben als de inhoud van de potjes. Breng het water aan de kook en laat de jampotjes 10 minuten koken. Laat de potjes hierna nog 5 minuten in het hete water staan.
Leg een handdoek klaar op een plek waar de potjes 12-24 uur kunnen blijven staan. Zet met behulp van de wecktang de gloeiendhete jampotjes op de handdoek en laat de potjes daar afkoelen. Tijdens het afkoelen wordt er in de pot een vacuüm gecreëerd waardoor het deksel als het ware ‘geseald’ wordt. Je hoort de deksels ‘ploppen’ – dat is het geluid van succes! Controleer na 12-24 uur of alle potjes goed geseald zijn. Doe dit door de deksels in te drukken. Als het deksel naar beneden staat (en dus niet ‘klikt’) dan is het wecken goed gelukt. Maakt het deksel een ‘klikkend’ geluid, dan is de pot niet goed afgesloten. Bewaar deze pot dan in de koelkast en gebruik hem meteen.
Bewaar de goed afgesloten potten jam op een koele en donkere plaats.
Tip
Geen bramenstruik in de tuin? Geen probleem! Je kunt deze jam ook perfect maken met diepvriesbramen.
Bramen invriezen
Heb je een overvloedige oogst? Invriezen is de perfecte oplossing! Zo heb je tot ver in de winter nog zomerse bramen voor jam, taart of smoothies.
Hoe doe je het? Maak de bramen schoon zoals in dit blog beschreven staat (in zout water leggen en daarna afspoelen). Laat ze hierna heel goed drogen op keukenrol. Leg ze in één laag op een met bakpapier beklede bakplaat en vries ze zo in (dit heet ‘flash-freezen’). Op deze manier bevriezen ze individueel en plakken ze later niet aan elkaar vast. Daarna kun je ze overdoen in een diepvrieszak of -bakje.