Met dit eenvoudige recept kun je stap voor stap je eigen zuurdesem starter maken. Het enige dat je nodig hebt is meel, water en een portie geduld. Een zuurdesemstarter is een natuurlijke gist waarmee je in z’n actieve vorm (bubbels en lekker fluffy) heerlijke broden en pizza’s kunt bakken. Ook als je starter niet actief is kun je hem gebruiken voor talloze verrukkelijke gerechten. Lees snel verder zodat jij ook heerlijke gerechten kunt gaan maken met zuurdesem. Voor je het weet ben je verkocht!
Wat is een zuurdesem starter?
Een zuurdesemstarter ontstaat wanneer je een mengsel van meel en water op kamertemperatuur laat fermenteren. Het papje gaat fermenteren door natuurlijke gisten en bacteriën die in de omgeving voorkomen. Deze gezonde gisten zitten bijvoorbeeld in het meel maar ook in de lucht. Elke starter is uniek omdat deze zich vormt door de omgevingsfactoren die uniek zijn in jouw huis. Wanneer je starter klaar is, kan deze worden gebruikt in plaats van gist om brood op een natuurlijke manier te laten rijzen.
Onderaan dit blog vind je een eenvoudig 7-daags stappenplan om zelf een zuurdesemstarter te maken.
Wat is een actieve en niet actieve starter?
Actieve starter
Als je een zuurdesemstarter wil gebruiken om iets te laten rijzen dan moet deze actief zijn. De starter is actief wanneer hij gevoed is en 4-12 uur later verdubbeld is in volume, veel bubbels heeft en lekker fris ruikt. Hij is dan op zijn ‘piek’. Hierna zakt de starter weer langzaam naar beneden en begint hij steeds zuurder te ruiken. Je kunt de starter het beste gebruiken als hij op z’n piek is, de actieve gist is dan het krachtigst. Dit is meestal na 4-6 uur maar het kan ook langer duren of juist sneller gaan, afhankelijk van omgevingsfactoren zoals temperatuur. Er is wel wat ruimte rondom de piek. Een starter die over z’n piek is en naar beneden begint te zakken, kan nog steeds een brood laten rijzen al is deze wel minder krachtig.
Niet actieve starter
Een niet actieve starter wordt in het Engels ook wel ‘Discard’ genoemd. Het is het restje dat overblijft in de pot. De voeding die je gegeven hebt is op en de starter krijgt ‘honger’, hij is niet meer krachtig. Als je hem niet voedt, wordt hij steeds zuurder. Vaak wordt er een deel van weggegooid (vandaar de naam ‘discard’ = weggooien) om vervolgens een klein restje van de discard te voeden voor een nieuw bakproject. Zonde om de discard weg te gooien! Je kunt het toevoegen aan talloze recepten om te profiteren van de gezonde probiotische eigenschappen van het gefermenteerde goedje! Probeer eens deze zuurdesem crackers of pannenkoeken.
Veelgestelde vragen:
Welk meel kan ik gebruiken voor het maken van een starter?
Je kunt alle soorten bloem of meel gebruiken, zolang het geen zelfrijzend bakmeel is. In dit stappenplan starten we de starter met roggemeel of volkoren meel omdat deze veel vezels hebben (en dus meer enzymen bevatten) waardoor deze sneller actief worden dan bloem. Daarna blijven we de starter voeden met gewone bloem. Je kunt ook een combinatie van bijvoorbeeld roggemeel en bloem gebruiken. Roggemeel is als een superfood voor je starter en geeft vaak sneller die mooie bubbels waar je naar op zoek bent!
Hoe lang duurt het om een starter te maken?
Het maken van een starter duurt zo’n 7 dagen. Toch heeft een starter vaak nog wat extra tijd nodig om er krachtig mee te kunnen bakken. Dit is normaal en hangt af van verschillende omgevingsfactoren. Laat je niet ontmoedigen! Je kunt gewoon gaan bakken. Je zult merken dat je broden steeds beter worden naarmate je starter ouder en sterker wordt. Probeer eens een discard-recept terwijl je ‘wacht’ op het actiever worden van je starter, zoals dit bananenbrood, of deze American pancakes. Je voegt de starter dan niet toe voor het rijzen maar meer om de gezondheidsvoordelen.
Er ligt een laagje vocht op mijn starter, wat doe ik hiermee?
Soms zie je een laagje (donker gekleurd) vocht op je starter te verschijnen. Geen zorgen! Dit is normaal. Dit laagje wordt ‘hooch’ genoemd en het betekent dat de starter honger heeft en gevoed moet worden. Je kunt het laagje weggooien of door de starter mixen. Voed je starter hierna op de gewone manie
Moet je beslist starter weggooien in die eerste 7 dagen?
Ja, in die eerste dagen wel. Als je de starter blijft voeden en niets weggooit dan krijg je uiteindelijk zoveel starter dat je het niet meer kunt opslaan en ook niet gezond kunt houden. Hoe meer starter je hebt hoe meer water en bloem je moet toevoegen zodat de gisten en bacteriën voldoende ‘voeding’ krijgen. Wanneer je de starter een poosje hebt kunt je de discard gaan gebruiken in recepten.
Mijn starter ruikt naar nagellak remover, gaat het nog goed?
Ja, dit is helemaal normaal. Je starter heeft erg honger. Zodra je hem voedt krijgt hij weer nieuwe bubbels en ruikt hij weer lekker fris.
Hoe weet ik of de starter klaar is om te gebruiken?
Je starter is klaar voor gebruik wanneer deze 4-12 uur na het voeden verdubbeld is in volume en er volop bubbels zichtbaar zijn. Je kunt het volume meten door een elastiek te plaatsen ter hoogte van de top van de starter nadat je deze gevoed hebt, na een paar uur kun je zien hoeveel deze gegroeid is
Een zuurdesem starter maken
Daar gaan we! Nogmaals: het enige dat je nodig hebt is meel, water en geduld. Het is net als zaadjes in de grond stoppen in het voorjaar. Het wachten is meestal het lastigste deel!
Het proces is niet ingewikkeld: je doet meel en water in een pot, voedt het met meer meel en water en na een poosje ontstaan er bubbels en verdubbelt de starter in volume. Maak het voor jezelf niet te ingewikkeld. Het is wel belangrijk om de stappen goed op te volgen en ook precies te zijn met wegen.
Materialen
Een (grote) schone glazen pot (de starter moet kunnen groeien)
Digitale weegschaal
Spatel
Elastiek
Affiliate link
Ingrediënten
Voor het maken van de starter (dag 1-2):
50 gram volkoren meel
50 gram water
Voor het voeden van de starter (dag 3-7):
50 gram bloem
50 gram water
Dag 1
Het is belangrijk om je starter elke dag op een vast tijdstip te voeden. Bedenk van tevoren welk moment voor jou geschikt is.
- Mix 50 gram warm water en 50 gram volkoren meel in een schone glazen pot.
- Gebruik een vork om alles goed door elkaar te mengen. Omdat je volkoren meel gebruikt is het ‘papje’ vrij dik.
- Bedek de pot losjes met een deksel of plastic folie en zet deze op een warme plaats voor de komende 24 uur. Als je huis koud is, zet de pot dan in de buurt van de kachel.
Dag 2
- Vandaag hoef je niets toe te voegen aan de starter.
- Het kan zijn dat er al bubbels zichtbaar zijn maar als dat niet het geval is: no worries! Soms zijn de bubbels ’s nachts gekomen en weer gegaan.
- Roer de starter even door om wat zuurstof toe te voegen. Dek de starter weer af en zet deze weer op een warme plek voor 24 uur.
Dag 3
- Observeer hoe je starter verandert. Het is normaal dat de starter verandert in vorm, volume en geur. Maak je geen zorgen als de starter erg sterk ruikt of als er een laag (donker gekleurd) vocht op ligt. Zo’n laagje vocht wordt ‘hooch’ genoemd en geeft aan dat de starter honger heeft en gevoed moet worden. Je kunt de hooch door de starter roeren of afgieten voordat je de starter voedt.
- Verwijder de helft van de starter, je houdt nog 50 gram over in de pot.
- Voeg 50 gram warm water en 50 gram bloem bij het restje in de pot. Voor een egale massa voeg ik altijd eerst het water toe, roer de starter dan door en mix dan de bloem er doorheen.
- Mix het geheel goed door, het is de bedoeling dat het mengsel wat dik is.
- Bedek de pot en zet deze weer op een warme plek voor de komende 24 uur.
Dag 4
- Vandaag voeden we de starter op dezelfde manier als gisteren. Verwijder 100 gram starter en voed de overgebleven 50 gram starter met 50 warm water en 50 gram bloem.
- Roer de starter goed door. Bedek de pot en zet deze weg op een warme plek.
- Voed de starter 12 uur later nog een keer op dezelfde manier. Ja, vandaag voeden we de starter 2 keer! Het komt niet heel precies maar zet eventueel een alarm zodat je het niet vergeet.
Goed bezig! Je bent halverwege!
Dag 5
- Verwijder opnieuw 100 gram starter en voed de overgebleven 50 gram met 50 gram warm water en 50 gram bloem.
- Roer alles goed door. Bedek de pot en zet deze weg op een warme plek.
- Voed de starter 12 uur later nog een keer op dezelfde manier.
Nu de gist zich begint te ontwikkelen zal je starter in volume toenemen (groeien) en bubbels krijgen wanneer je deze gevoed hebt. Zodra de starter weer naar beneden zakt heeft hij weer honger. Het is handig om een elastiek ter hoogte van de top van de starter te plaatsten nadat je deze gevoed hebt. Zo kun je zien hoe hoog je starter rijst na een voeding.
Dag 6
- Verwijder opnieuw 100 gram starter en voed de overgebleven 50 gram met 50 gram warm water en 50 gram bloem.
- Roer alles goed door. Bedek de pot en zet deze weg op een warme plek.
- Voed de starter 12 uur later nog een keer op dezelfde manier.
Dag 7
- Je starter is een week oud! Als het goed is verdubbelt hij zich in volume nadat je hem gevoed hebt. Hij heeft veel bubbels en ruikt lekker fris. Wanneer je merkt dat je starter zich 4-6 uur na de voeding consequent verdubbelt, dan kun je je eerste brood gaan bakken! Probeer bijvoorbeeld dit beginners recept voor een heerlijk zuurdesembrood.
- Heb je het idee dat je starter nog niet heel actief is? Probeer je starter dan deze week ook nog elke dag te voeden. Onthoud dat het soms nog even kan duren voordat je starter sterk en actief genoeg is om een brood te laten rijzen.
Kom je niet aan bakken toe maar wil je vanaf nu wel de discard bewaren voor bakprojecten? Dan kun je ervoor kiezen om met twee potten te gaan werken. Neem een glazen pot voor je starter en bewaar je discard in een andere glazen pot. Zodra je tijd hebt kun je daar een discard recept mee maken. De discard wordt wel steeds zuurder (smaak en geur) naarmate deze langer in de koelkast staat.
En dan?
Tijd om te gaan bakken! Je zult merken dat je je starter steeds beter leert kennen. Kom je ergens niet helemaal uit? Laat dan gerust een bericht achter. Volg dailygoodness op instagram en pinterest voor meer tips en recepten!
Pin voor later
ZUURDESEM STARTER MAKEN
Met dit eenvoudige recept kun je stap voor stap je eigen zuurdesem starter maken. Het enige dat je nodig hebt is meel, water en een portie geduld. Een zuurdesemstarter is een natuurlijke gist waarmee je in z’n actieve vorm (bubbels en lekker fluffy) heerlijke broden en pizza’s kunt bakken.
Ingredients
- 50 gram volkoren meel
- 50 gram water
- 50 gram bloem porties (voor het voeden)
Instructions
DAG 1
Het is belangrijk om je starter elke dag op een vast tijdstip te voeden. Bedenk van tevoren welk moment voor jou geschikt is.
- Mix 50 gram warm water en 50 gram volkoren meel in een schone glazen pot.
- Gebruik een vork om alles goed door elkaar te mengen. Omdat je volkoren meel gebruikt is het ‘papje’ vrij dik.
- Bedek de pot losjes met een deksel of plastic folie en zet deze op een warme plaats voor de komende 24 uur. Als je huis koud is, zet de pot dan in de buurt van de kachel.
DAG 2
- Vandaag hoef je niets toe te voegen aan de starter.
- Het kan zijn dat er al bubbels zichtbaar zijn maar als dat niet het geval is: no worries!
- Roer de starter even door om wat zuurstof toe te voegen. Dek de starter weer af en zet deze weer op een warme plek voor 24 uur.
DAG 3
- Observeer hoe je starter verandert. Het is normaal dat de starter verandert in vorm, volume en geur. Maak je geen zorgen als de starter erg sterk ruikt of als er een laag (donker gekleurd) vocht op ligt. Zo’n laagje vocht wordt ‘hooch’ genoemd en geeft aan dat de starter honger heeft en gevoed moet worden. Je kunt de hooch door de starter roeren of afgieten voordat je de starter voedt.
- Verwijder de helft van de starter, je houdt nog 50 gram over in de pot.
- Voeg 50 gram warm water en 50 gram bloem bij het restje in de pot. Voor een egale massa voeg ik altijd eerst het water toe, roer de starter dan door en mix dan de bloem er doorheen.
- Mix het geheel goed door, het is de bedoeling dat het mengsel wat dik is.
- Bedek de pot en zet deze weer op een warme plek voor de komende 24 uur.
DAG 4
- Vandaag voeden we de starter op dezelfde manier als gisteren. Verwijder 100 gram starter en voed de overgebleven 50 gram starter met 50 warm water en 50 gram bloem.
- Roer de starter goed door. Bedek de pot en zet deze weg op een warme plek.
- Voed de starter 12 uur later nog een keer op dezelfde manier. Ja, vandaag voeden we de starter 2 keer! Het komt niet heel precies maar zet eventueel een alarm zodat je het niet vergeet.
Goed bezig! Je bent halverwege!
DAG 5
- Verwijder opnieuw 100 gram starter en voed de overgebleven 50 gram met 50 gram warm water en 50 gram bloem.
- Roer alles goed door. Bedek de pot en zet deze weg op een warme plek.
- Voed de starter 12 uur later nog een keer op dezelfde manier.
Nu de gist zich begint te ontwikkelen zal je starter in volume toenemen (groeien) en bubbels krijgen wanneer je deze gevoed hebt. Zodra de starter weer naar beneden zakt heeft hij weer honger. Het is handig om een elastiek ter hoogte van de top van de starter te plaatsten nadat je deze gevoed hebt. Zo kun je zien hoe hoog je starter rijst na een voeding.
DAG 6
- Verwijder opnieuw 100 gram starter en voed de overgebleven 50 gram met 50 gram warm water en 50 gram bloem.
- Roer alles goed door. Bedek de pot en zet deze weg op een warme plek.
- Voed de starter 12 uur later nog een keer op dezelfde manier.
DAG 7
- Je starter is een week oud! Als het goed is verdubbelt hij zich in volume nadat je hem gevoed hebt. Hij heeft veel bubbels en ruikt lekker fris. Wanneer je merkt dat je starter zich 4-6 uur na de voeding consequent verdubbelt, dan kun je je eerste brood gaan bakken!
- Heb je het idee dat je starter nog niet heel actief is? Probeer je starter dan deze week ook nog elke dag te voeden. Onthoud dat het soms nog even kan duren voordat je starter sterk en actief genoeg is om een brood te laten rijzen.Kom je niet aan bakken toe maar wil je vanaf nu wel de discard bewaren voor bakprojecten? Dan kun je ervoor kiezen om met twee potten te gaan werken. Neem een glazen pot voor je starter en bewaar je discard in een andere glazen pot. Zodra je tijd hebt kun je daar een discard recept mee maken. De discard wordt wel steeds zuurder (smaak en geur) naarmate deze langer in de koelkast staat.
Notes
Recommended Products
Deze materialen zijn handig om te gebruiken, tevens affiliate links:
Hi! Is het eerste voed moment op dag 5 24 uur later t.o.v. het eerste voed moment op dag 4?
Hoi Nina, dat klopt! Vanaf dag 4 voed je de starter 2x per dag met ongeveer 12 uur ertussen. Bijv. 8:00 in de ochtend, 20:00 in de avond, dan weer 8:00 in de ochtend en 20:00 in de avond. Succes!
Afwachten , maar vind het leuk om te proberen en hoe of het smaakt
Zelf een starter maken vraagt best wat geduld maar als je de starter eenmaal hebt wordt je geduld zeker beloond! Laat het maar weten als je vragen hebt en hou me op de hoogte van hoe het gaat! Op mijn instagram account post ik regelmatig tips m.b.t. zuurdesem en starter.