Zelf aardbeienjam maken zonder geleisuiker. Simpel, puur en vol smaak! Daar hou ik van.
Er is iets bijzonders aan het maken van je eigen jam. Het proces brengt je terug naar de basis, naar de smaken van de natuur en de seizoenen. Het is zoveel smaakvoller dan jam uit de supermarkt. Geen ingewikkelde ingrediënten, geen onnodige toevoegingen — alleen de kracht van rijpe (en in dit recept ook onrijpe) aardbeien, rietsuiker en een vleugje citroen. Laat je verrassen door dit eenvoudige en pure recept.
Pin voor later:
Pectine
Pectine is een natuurlijk zetmeel dat voorkomt in de celwanden van de meeste soorten fruit en groenten. Het is een soort lijm die de celwanden bij elkaar houdt. Bij het maken van jam zorgt pectine voor een geleiachtige stevige textuur en een gladde smeerbare structuur. Heel fijn dus als je een jam maakt met vruchten waar van nature veel pectine in voorkomt. Aardbeien bevatten van nature weinig pectine vandaar dat aardbeien in jam vaak gecombineerd worden met andere vruchten met een hoger pectine gehalte of er wordt gebruik gemaakt van geleisuiker. Maar wat als je graag pure aardbeienjam maakt maar geen geleisuiker of pectine wil toevoegen?
Onrijpe aardbeien
De oplossing is eenvoudiger dan je denkt! In onrijpe aardbeien (de aardbeien die rood beginnen te kleuren maar nog grotendeels groen zijn) zit een hoger pectine gehalte dan in rijpe aardbeien! We vervangen dus 1/3 deel van de benodigde aardbeien door onrijpe aardbeien en halen daarmee het pectine gehalte omhoog! Ook de rietsuiker heeft een bindende werking. De hoeveelheid rietsuiker die ik in dit recept toevoeg is de minimale hoeveelheid die je kunt gebruiken om stevigheid in je jam te krijgen. De jam wordt niet zo stevig als een jam uit de supermarkt maar dat vinden wij juist wel fijn. We gebruiken de jam ook door de yoghurt en op pannenkoeken. Wil je minder suiker gebruiken dan raad ik je aan om dit geleermiddel zonder toegevoegde suiker te gebruiken omdat je anders met een hele dunne jam eindigt.
Citroensap
In dit recept wordt citroensap toegevoegd aan de jam. Dit is optioneel maar in mijn beleving zeker van toevoegende waarde. Het verbetert de smaak van de jam en geeft een fijne tegenhang aan de suiker. Omdat citrusvruchten rijk zijn aan pectine, geeft het toevoegen van citroensap nog eens extra stevigheid aan de jam. Zowel verse citroensap als citroensap uit een flesje zijn prima om te gebruiken.
Hoe lang kun je deze jam bewaren?
In de koelkast is deze jam een paar weken houdbaar. In glazen potjes in de vriezer is de jam tot 6 maanden houdbaar. Wil je de jam nog langer bewaren? Dan kun je ervoor kiezen de jam te wecken. De jam is dan 12 – 18 maanden houdbaar. Wecken klinkt de eerste keer best ingewikkeld maar als je het een keer gedaan hebt valt het allemaal reuze mee.
Wecken met hak potjes
De kleinste potjes van Hak lenen zich geweldig voor het wecken van jam. De deksels hebben een mooi ‘klik-systeem’ waardoor je duidelijk kunt zien of het potje goed vacuüm getrokken heeft en het wecken gelukt is. Ik gebruikte voor deze jam de kleine biologische jam potjes van de Lidl (zie foto) maar ik gebruik ook regelmatig de potjes van Hak. Deze laatste zijn iets groter dus je hebt voor dit recept dan net 1 of 2 potjes minder nodig dan bij de benodigdheden aangegeven staat.
Materialen
Pan met dikke bodem (gietijzeren pan met emaille binnenkant werkt hier perfect!)
11 kleine (jam-)potjes van ongeveer 220 ml. inhoud per stuk (Het is belangrijk dat de potjes heel schoon zijn! Met heet water afgespoeld en aan de lucht gedroogd of rechtstreeks uit de vaatwasser)
Staafmixer of stamper
Jamtrechter
Pollepel
Voor het wecken (optioneel):
Wecktang
Grote pan
Schone handdoek
Benodigdheden
- 1 kilo aardbeien (1/3 onrijp, 2/3 rijp)
- 600 gram rietsuiker
- 1 eetlepel (verse) citroensap
Hoe maak je aardbeienjam?
Was de aardbeien en verwijder de kroontjes. Snij de aardbeien in kleine stukjes van een halve centimeter en doe ze samen met de rietsuiker en citroensap in de grote pan. Breng het geheel aan de kook en druk ondertussen met een stamper wat vocht uit de aardbeien. Roer regelmatig om aanbranden te vorkomen.
Laat de aardbeien ongeveer 45 minuten tot een uur zachtjes koken. Wil je graag een jam zonder stukjes dan kun je de aardbeien met de staafmixer pureren tot een gladde gelei. Gebruik voor het pureren van kokende vloeistoffen liever geen staafmixer met kunststof opzetstuk. Ik gebruik deze staafmixer met metalen opzetstuk al jaren en ben hier heel tevreden over!
Stollingsproef
Kijk na 45 minuten of de jam stevig genoeg is door de stollingsproef te doen. Leg een schoteltje in de vriezer en laat deze goed koud worden. Doe een beetje jam op het schoteltje en wacht minimaal 1 minuut. Stolt de jam tot een mooie bolle druppel en blijft hij aan het schoteltje plakken als je deze schuin houdt? Dan is de jam dik genoeg! Is het toch nog te dun, dan laat je de jam nog wat langer koken.
Kook de jampotjes en deksels even in heet water voordat je de jam in de potjes doet (of zet ze in een hete oven totdat je ze nodig hebt. Dit doodt eventuele bacteriën en voorkomt dat de potjes eventueel breken bij grote temperatuur verschillen (koude potjes/hete jam).
Zodra de jam dik genoeg is, verdeel deze dan over de (schone) potjes. Het is handig om hiervoor een jamtrechter te gebruiken, deze past precies op de potjes. Je kunt de jam ook met een juslepel in de potjes lepelen. Vul de potjes tot 1 cm onder de rand. Zorg dat de randen van de potjes schoon blijven, veeg de randen eventueel schoon met een doekje. Draai nu de deksels op de potjes.
Wecken
Als je het hele jaar van deze jam wil genieten, dan is het een goed idee om de jam te wecken. Wecken zorgt ervoor dat de deksels goed afsluiten en de pot stevig ‘geseald’ wordt.
Hieronder vind je het stappenplan om je jam veilig te bewaren voor 12-18 maanden.
Neem een grote pan. Als de pan een dunne bodem heeft, leg dan een rekje of rooster op de bodem van de pan. Heb je dit niet? Dan kun je ook wat deksels van potten op de bodem leggen. Zet de jampotjes met dichtgedraaide deksels in de pan. Vul de pan met heet water, totdat de potjes tot aan de nek toe in het water staan. Voeg eventueel een scheut azijn toe om kalkvorming te voorkomen. Het water in de pan moet altijd dezelfde temperatuur hebben als de inhoud van de potjes. Breng het water aan de kook en laat de jampotjes 10 minuten koken. Laat de potjes nog 5 minuten staan in het hete water.
Leg een handdoek klaar op een plek waar de potjes 12-24 uur kunnen blijven staan. Zet met behulp van de wecktang de gloeiendhete jampotjes op de handdoek en laat de potjes daar afkoelen. Tijdens het afkoelen wordt er in de pot een vacuüm gecreëerd waardoor het deksel als het ware ‘geseald’ wordt. Controleer na 12-24 uur of alle potjes goed geseald zijn. Doe dit door de deksels in te drukken. Als het deksel naar beneden staat (en dus niet ‘klikt’) dan is het wecken goed gelukt. Maakt het deksel een ‘klikkend’ geluid, dan is de pot niet goed afgesloten. Bewaar deze pot dan in de koelkast en gebruik hem meteen.
Bewaar de goed afgesloten potten jam op een koele en donkere plaats.
Geniet ervan!
Geniet van deze heerlijke aardbeienjam! Perfect op een sneetje zuurdesembrood, door de yoghurt (wij maken graag een Griekse yoghurt aardbeien swirl) of als topping op zuurdesem pannenkoeken. Het maken van je eigen jam is niet alleen lekker, maar ook een mooie manier om bewust te genieten van de seizoensgebonden overvloed!
